1. Khói mù
Tóc xanh xõa xượi ven gối đầu, nàng nằm nghiêng mình vào trong, chăn gấm chỉ đắp tới khuỷu tay, để lộ nửa bóng lưng mặc áo đơn trắng, khiến nàng nom càng thêm gầy trơ xương, mong manh không chân thực như hình người vẽ bằng bút mực vậy.
Ta nhẹ nhàng đi tới trước sập, im hơi lắng tiếng, nàng như có cảm ứng, từ từ xoay người lại.
Mí mắt nàng phù thũng, làn da xám xịt thiếu ánh sáng, dáng vẻ một đêm không ngủ. Trông thấy ta, nàng cũng chẳng ngạc nhiên, bình tĩnh nhìn ta chăm chú, đôi môi khô khốc mấp máy, nhếch lên một nụ cười không một nét vui: “Chúc mừng ta đi, Hoài Cát, rốt cuộc ta cũng đón nhận ‘ái tình nam nữ’ mà các người nói rồi.”
Ta nín lặng đứng đó, muốn nói câu chúc mừng, cũng cố gắng cười với nàng, nhưng lại chẳng phát ra nổi âm thanh nào, cũng cảm nhận được gương mặt mình cứng ngắc, nếu quả thực đang cười thì nhất định không thể dễ nhìn hơn khóc.
“Thế, huynh có muốn biết cảm thụ của ta không?” Nàng hỏi ta, giọng vẫn êm dịu ôn hòa, tựa như chủ đề đang nói chỉ là bình phẩm thư họa.
Ta hơi nghiêng đầu đi, biểu đạt mình tránh né câu hỏi này. Tầm mắt nàng vẫn ơ hờ đuổi theo ta, mang sự bình tĩnh dị thường như chuyện chẳng liên quan đến mình, nàng phun ra một chữ: “Đau.”
Trong sự trầm mặc của ta, nàng ngậm nụ cười miễn cưỡng ban đầu, quay mặt nhìn lên trên, một mình độc thoại: “Đó cũng là cảm giác hôn nhân với Lý Vĩ đem lại cho ta… Các người đều nói, như vậy mới có thể khiến cuộc đời ta viên mãn, nhưng cái ta cảm nhận được còn đau đớn hơn cả chặt tay đứt chân…” Nói tới đây, nàng lại dời mắt nhìn ta, giọng mềm khẽ như rủ rỉ: “Hoài Cát, ta cũng là kẻ không lành lặn rồi.”
Ta không sao kiềm chế nổi nữa, hai giọt lệ ứa khỏi hốc mắt, quỳ rạp xuống trước sập nàng, vỏ ngoài cứng rắn duy trì mọi lý trí và lễ nghi suốt hơn hai mươi năm bị một lời của nàng phá vỡ, ta hoàn toàn sụp đổ, chẳng còn sức lực che giấu điều gì, thất thanh bật khóc, trái tim yếu ớt vốn được bao bọc tầng tầng lớp lớp hoàn toàn lộ ra trước mắt nàng.
Dẫu là khi còn nhỏ, ta cũng chưa từng chảy nhiều nước mắt như vậy, bất kể ta có bị chèn ép hay ức hiếp đến mức nào. Nhưng giờ khắc này, ta không cách nào kìm nén được những giọt lệ trào xuống như vỡ đê, cũng không muốn kìm nén, chỉ để mặc chất lỏng ấm nóng ấy theo trận khóc thảm thiết của mình cọ rửa nỗi nhục ta gánh, khơi thông đau đớn ta đeo.
Ta cúi đầu khóc, không nhìn thấy vẻ mặt của công chúa khi đó, mà nàng cũng một mực im lặng, chẳng thút thít cũng không nói với ta bất kỳ lời an ủi nào. Lát sau, nàng chống người ngồi dậy, lại cúi người về phía, vươn hai tay ra ôm ta vào lòng như người mẹ ôm đứa trẻ, áp một bên má lên trán ta.
Giữ nguyên tư thế dịu dàng ấy, nàng nhẹ giọng: “Đã qua cả rồi, chúng ta còn bên nhau.”
Ta thỏa hiệp với mình, không suy nghĩ đến chuyện rời khỏi nàng thế nào nữa, dẫu ta biết đó là điều chẳng thể tránh khỏi, sớm muộn rồi cũng sẽ xảy ra.
Chúng ta vẫn như trước kia, khi nàng vẽ trúc mực, ta theo hầu phẩm bình, khi nàng đàn không hầu, ta thổi sáo thử âm, trời mưa che ô cho nàng, gió nổi khoác áo vì nàng… Tựa hồ tất thảy đều không thay đổi, song, chúng ta đều tự giác không nếm thử ở chung vào ban đêm, cũng cẩn thận tránh né đụng chạm da thịt, lại càng không nhắc đến những chuyện ngầm liên quan đến những gì xảy ra giữa đôi ta và đau đớn kia, sợ ký ức nơi ấy như vết thương chưa lành, chạm nhẹ vào sẽ lập tức chảy máu.
Ngày kế sau khi công chúa và phò mã động phòng, nghe nói quốc cữu phu nhân rất mừng rỡ, chuẩn bị vào cung báo tin vui với đế hậu, song Lý Vĩ lại nổi giận lôi đình, kịch liệt phản đối mẫu thân báo việc này cho người trong cung. Dương phu nhân chưa bao giờ thấy dáng vẻ thịnh nộ ấy của hắn, trong cơn giật mình cũng bị hắn dọa sợ, không đi thông báo việc này nữa. Sau đó lại tới nói xa nói gần khuyên công chúa tiếp nhận phò mã thêm một lần, công chúa đều lạnh mặt ứng đối, Dương phu nhân chỉ đành hậm hực trở về. Có lẽ sau đó cũng đặc biệt để ý đến tình trạng giữa ta và công chúa, thấy hai ta đều giữ nghiêm lễ nghĩa nên cũng không sinh sự, chỉ nhắc lại chuyện nạp thiếp, bảo phò mã nạp Vận Quả Nhi. Lý Vĩ cũng nghe lời, nhanh chóng thu Vận Quả Nhi vào phòng. Sau khi nạp thiếp, ngoài đôi lúc ngủ chung với Vận Quả Nhi, hết thảy sinh hoạt còn lại của Lý Vĩ đều như thường, vẫn dốc lòng nghiên cứu thư họa. Vận Quả Nhi tuy được sống cuộc sống ăn sung mặc sướng có người hầu hạ, song cũng chẳng hoan hỉ như đa số tân nương, có điều, vẫn một mực cung kính với công chúa, lễ pháp hầu hạ chủ mẫu không thiếu chút nào. Mọi người trong phủ công chúa bèn duy trì trạng thái yên ổn bề ngoài đó, song ai nấy đều nặng nề tâm sự ngày qua ngày.
Đến tháng Mười một, Gia Khánh Tử đúng kỳ hạn thành hôn với Thôi Bạch. Trước khi rời phủ, Gia Khánh Tử quỳ xuống trước mặt công chúa, khóc đứt ruột đứt gan. Công chúa ngậm cười an ủi nó: “Ngày đại hỉ đừng có làm như sinh ly tử biệt thế. Em xuất giá rồi vẫn có thể thường xuyên quay về thăm ta mà, có phải là chúng ta không được gặp lại nhau nữa đâu.”
Chúng thị nữ còn lại cũng nhao nhao khuyên nhủ, một lúc lâu sau Gia Khánh Tử mới nín khóc. Công chúa sai người trang điểm lại cho nó, lại kéo tay nó ngắm thật kĩ, nghĩ ngợi đôi chốc, tay trái tuột chiếc vòng tay bạch ngọc dương chi đã đeo kha khá năm trên cổ tay phải xuống, dọc theo hai bàn tay đang nắm nhau của họ, luồn sang cổ tay Gia Khánh Tử.
Gia Khánh Tử cả kinh, luôn miệng khước từ, vội vã muốn trả lại vòng ngọc cho công chúa. Công chúa đè tay nó lại, nói: “Của hồi môn cho em toàn là đồ vật người khác chuẩn bị, đó giờ ta vẫn luôn muốn tặng quà riêng cho em, nhưng tìm mãi chẳng được cái nào tử tế. Chiếc vòng này ta đã đeo được mấy năm, hôm nay em mang nó theo, thường ngày trông thấy cũng như ta vẫn còn bên em vậy.”
Bấy giờ Gia Khánh Tử mới chịu nhận, một lần nữa rưng rưng bái tạ, công chúa hai tay đỡ nó dậy, cẩn thận quan sát hồi lâu, cuối cùng thở dài đầy cảm khái: “Kể ra, mấy cô gái lớn lên cùng ta từ nhỏ đều gần như chẳng một ai được sống hạnh phúc. Mà em lại cưới được lang quân như ý, hẳn là sẽ khác chúng ta… Khỏi nói lời khách khí nữa, em chỉ cần sống vui vẻ với Thôi Bạch là đã tạ ơn ta rồi.”
Giờ lành đã điểm, Gia Khánh Tử phải ra cửa. Nó bái biệt công chúa lần cuối, bước từng bước ra ngoài. Công chúa cầm lòng không đậu, đứng dậy ra sân tiễn nó. Lúc Gia Khánh Tử sắp ra khỏi gác, công chúa chợt mở miệng gọi nó.
Gia Khánh Tử dừng bước, quay đầu dò xét: “Công chúa?”
Ánh mắt ấm áp của công chúa vuốt ve khóe mắt chân mày người hầu gái đã hầu mình nhiều năm, nàng mỉm cười, dịu dàng nói lời căn dặn cuối cùng: “Em nhất định phải thật hạnh phúc đấy.”
Đợi Gia Khánh Tử ra khỏi cửa rồi, nàng mới xoay người về phòng, nước mắt kìm nén bấy lâu bỗng tuôn trào, rơi xuống sau lưng tân nương nơi cô gái chẳng thể nhìn đến.
Sau khi Gia Khánh Tử xuất giá, công chúa càng có vẻ hiu quạnh, lệ thuộc vào ta cũng càng ngày càng sâu, nàng cần ta bầu bạn không rời như hình với bóng, dầu ta chỉ tạm thời rời đi một chớp mắt thôi, ánh mắt nàng cũng sẽ đuổi theo ta, trên gương mặt là thần sắc phiền muộn mất mát.
Miễn là ban ngày, ta đều tận lực ở bên nàng, đáp ứng tất cả yêu cầu của nàng, không để nàng có chút nào không vui do mình. Ta trân trọng mỗi một khoảnh khắc chung đụng giữa chúng ta, bởi ta biết khoảng thời gian tưởng chừng bình yên này giống như chén lưu ly vậy, bất cứ lúc nào cũng có thể bị đánh vỡ, nhất là sau khi ta gặp Tư Mã Quang.
Ta vốn tưởng rằng ngay ngày kế sau khi hai ta gặp nhau, y sẽ lập tức xin kim thượng hạ lệnh đuổi ta khỏi phủ công chúa, một lần nữa lưu đày tới nơi xa xôi hẻo lánh, song ta vẫn được hưởng một tháng êm đềm, khi nghĩ thầm đến, lại cảm thấy hết sức kinh ngạc. Có điều, cũng nhanh chóng biết được nguyên nhân trong đó.
Tháng ấy, lúc công chúa dẫn ta vào cung, thỉnh an kim thượng ở Phúc Ninh Điện, kim thượng cân nhắc câu chữ, đề cập với công chúa chuyện chuẩn bị điều ta trở lại trong cung: “Nội thần chủ quản Thiên chương các đã già rồi, đang xin cáo lão về hưu. Ta thấy nội thần hai tỉnh tiền hậu nếu không phải đang kiêm nhiệm liền mấy chức, không tiện điều đi, thì cũng là dốt nát thiếu học, không đảm đương được chức quan quản lí văn thư ngự chế. Nghĩ tới nghĩ lui, thấy Hoài Cát là một lựa chọn thích hợp…”
Ngài vừa nói tới đây, công chúa tức khắc trợn mắt, hỏi thẳng: “Cha muốn điều Hoài Cát rời khỏi con chứ gì?”
Kim thương khá lúng túng, ngập ngừng nói: “Cũng không phải như vậy… Quả thực không tìm được ai thích hợp…”
“Cha không tìm được thì để con tìm.” Công chúa lập tức nói, “Con gái cũng quen biết vài nội thần vừa thạo văn chương vừa đang rảnh rỗi đấy, có thể liệt kê ra cho cha lựa dùng.”
Kim thượng im lặng, hồi lâu không đáp. Hoàng hậu bên cạnh thấy vậy, thở dài, nói rõ với công chúa: “Huy Nhu, việc đến nước này rồi, chúng ta cũng chẳng lừa con nữa. Sáng sớm một tháng trước, đồngtri gián viện Tư Mã Quang đã biết Hoài Cát trở về, dâng sớ xin cha con không thay đổi mệnh lệnh khi trước, cách chức trục xuất nó. Cha con đè xuống không để ý tới, y lại liên tiếp luận hặc cùng đám ngôn thần Dương Điền, Cung Đỉnh, đồng thời thỉnh cầu biếm trục Hoài Cát. Cha con một mực không tỏ thái độ, hôm qua Tư Mã Quang lại dâng sớ, lần này lời lẽ rất quyết liệt, hơn nữa, còn nhắc tới con…”
Hoàng hậu hơi dừng lại, quay sang kim thượng, trong mắt có ý xin chỉ thị. Kim thượng hiểu ý bà, bèn gọi Nhậm Thủ Trung qua, nhỏ giọng phân phó đôi câu, Nhậm Thủ Trung liền đi về phía bàn sách, lấy một cuộn trát ra, sau đó đi tới, đưa cho công chúa.
Công chúa mở ra xem, vô cùng tức giận, ném trát xuống đất, tức tối nói: “Tay Tư Mã Quang này nói năng lỗ mãng, ngông cuồng vô lễ như thế mà sao cha không trách phạt y?”
Đế hậu nhìn nhau, đều không cất lời. Ta nhặt trát lên, mở ra xác nhận tên ký của Tư Mã Quang trước rồi bắt đầu xem xét nội dung bên trong.
Mở đầu, Tư Mã Quang luận về chuyện che giấu đón về, tiếp đó chĩa thẳng mũi giáo vào công chúa và kim thượng: “Thần nghe làm cha thương con thì phải dạy lấy chính nghĩa, tránh phải đường tà. Công chúa sống trong thâm cung, thiếu thời thơ ngây, không được dạy bảo nghiêm khắc, không tường đạo lý được mất. Thần cho rằng bệ hạ nên lấy đức khuyên bảo, lấy lễ chỉnh đốn, chọn người đứng tuổi cẩn thận, hầu hạ hai bên, sớm chiều khuyên răn, tiếp nạp đường ngay, phải ngăn cản kiềm chế, không thể để mặc thị cậy ơn tùy tiện, đòi hỏi trái phép, từ đây chấm dứt nuông chiều.”
Y vừa thẳng thắn công kích công chúa cậy ơn phóng túng không hiểu phép tắc, vừa ngầm phê bình kim thượng không biết dạy dỗ, chiều chuộng con gái thái quá. Trong văn, y còn nhắc lại chuyện ta bị biếm trục trước đây, lời lẽ rất nghiêm khắc, nói ta “tội ác như núi, đáng bị tru diệt”. Mà “bệ hạ khoan hồng chỉ đuổi hắn ra ngoài. Người trong ngoài vừa ngơi bàn luận, vẻn vẹn mấy tháng đã lại vời về. Ngoài đường xôn xao, lời tiếng đáng sợ, ấy đâu phải mỹ đức đoan trang công chúa nên biểu lộ, cũng nào thể hiện bệ hạ dạy con chính nghĩa chuẩn mực.”
Cuối trát, y một lần nữa tỏ rõ thái độ và yêu cầu của mình: “Thần vô cùng căm phẫn sốt ruột, lấy làm tiếc thay cho bệ hạ. Mong thánh thượng soi lòng thần ngu trung, xét lại mệnh lệnh đã dừng thi hành khi trước, chớ để thiên hạ chỉ trỏ, cho là sai lầm, làm tổn hại thánh đức, chẳng phải chuyện nhỏ.”